Yagya is a vedic ritual aimed at ablution of the body and surroundings by reinforcing the natural equilibrium in various components of the body and ambient environment. Yagya is directed with selective medicinal preparation of herbs that is forfeited in the holy fire inflamed by specific woods along with the chant of distinct Vedic Hymes (mantras). Medicinal smoke significantly removes human pathogenic microbes. The vaporization and sublimation of ingredients of havan samagri in an inverted pyramid shaped yagya-kunda deliver vast amount of therapeutic and environmental benefits. The chemical transformation (into vapor or gaseous phase/ colloidal forms) of the herbal/ plant medicinal preparations in Hawan lead to release of medicinal phytochemicals; which affect many endogenous chemicals including hormonal axis. These fumes help in purifying the air and have anti-epileptic, anti-pyretic, anti-fungal, antibacterial effects amongst the numerous other benefits. Regular chanting of hyms helps in purifying the mind. Improvement has been noticed with respect to digestion, hypertension, mental agitation and sleep after chanting the Mantras.
Abstract taken from the article published by Dr. Ravi Kanth Chaube in www.researchgate.net
Satvic nature is elevated by performing yagna. Cow ghee and cow dung cake react to release tonnes of oxygen and other gases which make the atmosphere pure. Earth due to heat attracts minerals from within and so that place surrounding the yagna becomes fertile. The ash which is remaining from the Hawan kund is serves as a very good fertilizer. The small quantities of Sulphur and nitrogen oxides get rid of harmful bacteria. Inhaling those gases cause lacrimation, which relieves the eyes of all impurities. It is good to cough on inhaling these gases as it clears the nasal and respiratory passages. Vata and kapha are balanced.
Swami Dayananda saraswathi said this in Rigveda samhita
Yagna is not a merely sacrificial ritual. It embraces all achievements in social plane to amend conditions of our worldly living against poverty, miseries, sickness and disease. At a subsequent stage it assures a better future even beyond death. It is not a ritual that will lead to a specific goal but is done for the overall good. Hard, honest and sincere devotion coupled with selfless motive to any department of knowledge like science, technology, philosophy and spirituality will assure fruits of yagna.
అమ్మకు యజ్ఞములంటే ప్రీతి.
బాహ్యాన్తరః శుచి కొరకు యజ్ఞాలు చేస్తారు. ఇది వేదప్రోక్తంగా వచ్చిన విజ్ఞానం. యజ్ఞము వలన శరీరంలోనూ, మనసులోనూ బయట ప్రకృతి లోనూ సంతులిత నెలకొల్ప బడుతుంది. యజ్ఞం చేసేటప్పుడు కొన్ని మూలికలను హవనంలో వేసి మంత్రాలు చదువుతారు. ఆ హవనం నుండి వెల్లువైన ధూపం హానికర క్రిములను నిర్మూలిస్తుంది. మంత్రాలయొక్క ధ్వని ప్రకంపనలు మనస్సును శాంత పరుస్తాయి. జీర్ణ శక్తి బాగుపడుతుంది. ఆరాటం నిద్రలేమి తగ్గుతాయి.
పై వివరణ శ్రీ రవి కాంత్ చౌబే గారు www.researchgate.net లో ప్రచురించిన వ్యాసం నుండి తీసుకొన బడింది.
యజ్ఞమువలన సత్వగుణం బలపడుతుంది. ఆవు పేడతో చేసిన పిడకలు, ఆవు నెయ్యి వాడటం వలన టన్నులకొలది ఆక్సిజన్ ఉత్పన్నమవుతుంది. భూమి వేడెక్కినపుడు అది ఆ చుట్టు ప్రక్కలనుంచి మినరల్స్ ను యజ్ఞ వాటిక వైపు లాక్కుంటుంది. హవనంలో మిగిలిన భస్మం భూమిలో కలిపేస్తారు. అప్పుడు ఆ నేల సస్యశ్యామలం అవుతుంది. కొంత చిన్న మోతాదులో సల్ఫర్ మరియు నైట్రోజన్ డై ఆక్సైడ్ ఉత్పన్నమవుతాయి. ఇవి గాలిలోని క్రిములను సంహరిస్తాయి. ఆ పొగకు కంట్లోంచి నీళ్లు వస్తాయి. అప్పుడు కళ్ళు శుభ్రపడతాయి. దానిని పీల్చినప్పుడు వచ్చే దగ్గు కూడా మంచిదే. ఆ దగ్గు వలన శ్వాసకోశం నాసికా రంధ్రాలు శుభ్రమవుతాయి. కఫ, వాతములలో సంతులిత ఏర్పడుతుంది.
యజ్ఞముగురించి ఋగ్వేద సంహితలో శ్రీ దయానంద సరస్వతి ఇలా అన్నారు
యజ్ఞమంటే కేవలం హోమం మంత్రం త్యాగం కాదు. భూమిపై ఉన్న సమస్త జీవాలకు ఉపయోగపడేలా శారీరిక, మానసిక, సాంఘిక, భౌగోళిక పరిస్థితులను మెరుగుపరచడమే యజ్ఞం యొక్క లక్ష్యం. ఎదో ఒక నిర్దిష్ట కార్యము సాధించుకోవటానికి చేసే ప్రయత్నం యజ్ఞం కాదు. నిస్వార్ధ స్పూర్తితో, అకుంఠిత దీక్షతో వైజ్ఞానిక, సాంకేతిక, తాత్విక, ఆధ్యాత్మిక రంగాలలో దేనిపైనైనా చేసే కృషి యజ్ఞ ఫలితాన్నిస్తుంది.
